مهمترین خواص درمانی نمک در طب سنتی

مهمترین خواص درمانی نمک در طب سنتی

مقدمه

معادن نمک وگنبد های نمکی ایران از جمله ساختارهای زمین شناسی هستند که از ارزش اقتصادی بسیار بالایی برخوردارند، آنها مهمترین منبع تامین نمک طعام ونمک های صنعتی می باشند.

اما مسئله مهمی که درباره نمک در طب سنتی وطب روز مورد بحث ومورد توجه بسیاری است ؛ وجود ناخالصی ها وترکیبات اضافی در معدن های نمک می باشد که گاهی در انها گچ ورسوبات تبخیری، عناصر فلزی و مواد رادیواکتیوی در ان ها یافت می شود : باعث مناسب نبودن آن بعنوان نمک خوراکی است، بشر امروزی برای قابل مصرف بودن ان را تصفیه می کنند ونمک تصفیه شده به نام نمک سفره نامیده می شود که در بین مردم رواج یافته والبته چنین نمکی در طب سنتی، چندان مورد پذیرفته نیست ، بخاطراینکه برای تصفیه "تحت دمای 500 درجه سانتیگراد قرار می گیرد" در این صورت، فعل وانفعالات شیمیایی در انها رخ میدهد واینکه دوز عناصر نمک صنعتی را تنظیم می کنند؛ از این رو در طب سنتی استفاده از نمک های طبیعی یاهمان نمک کریستالی ( دل نمک) که ما بعنوان سنگ نمک می شناسیم توصیه شده است؛ زیرا این نمک طبیعی، خالص است و در طبیعت یافت میشود، آن عاری از افزودنی های مضر و دستکاری بشر وصنعتی شدن است. 

تعریف نمک چسیت؟

نمک از ترکیب کلر وسدیم در طبیعت ساخته شده است؛  در واژه انگلیسی salt   و به عربی ملح می گویند، در منابع امده است که در گذشته انواع نمک؛ بنام های( اندرانی، سیاه،  زجاجی، دریایی، رشیدی، طبرزد ، فرنگی، تلخ و هندی) وجود داشته است.

نمک در طب سنتی جسمی پودری شکل سفید رنگ است که در اب ذوب می شود، به دونوع تقسیم می شود نمک خوراکی ونمک غیر خوراکی!

 درطب سنتی نمک خوراکی یا نمک طعام طبیعی یکی از مواد ضروری وحیاتی برای حفظ سلامت بدن انسان است،که درهمه غذا ها بکار میرود؛ نمک طعام در طب سنتی دو نوع است نمک معدنی و نمک غیر معدنی نامیده می شوند، ازمیان نمک های معدنی در طب سنت، باز به دو بخش نمک معدنی حجری (سنگی)و نمک معدنی غیر حجری (سنگی)تقسیم بندی شده اند؛ موضوع صحبت ما از نمک، در باب همین نوع سنگ نمک معدنی (حجری) است.

در طب سنتی نمک معدنی حجری(سنگ)آن رطوبتی است که از شکاف بعضی از کوه ها وغارها وقعر انها تراوش نموده ، منعقد ومتحجر می گردد وبهترین آن کریستال های نمک شفاف  است که در طب سنتی قدیم به نام اندرانی می نامند ونمک لاهوری نیز از ان قبیل است، نمک خالص که در گذشته به نمک اندرانی معروف است، قسمتی از نمک بلوری معدنی که دل نمک هم نامیده می شود؛ بلور ان به قدری شفاف است که دل ان دیده می شود.


بیشتر بخوانید:مهمترین نشانه افسردگی را بشناسید ودرمان کنید


نمک چه کاری در بدن مان انجام می دهد؟              

                                        آیا برایتان مهم است که سیستم ایمنی بدن تان را مقاوم نگه دارید؟ سیستم ایمنی کارش چیست؟ بیماری را میشناسید؟ بیماری یعنی بهم خوردن تعادل بدن وتعادل بدن را همین  سیستم ایمنی حفظ می کند؛ این تعادل چگونه بهم میخورد  که ما بیمار می شویم؟ جواب مشخص است  ورودی های بدن اشتباه اند، یعنی غذا ناسالم است  وغذا های سالم باید از ترکیبات طبیعی وغیر شیمیایی باشند ؛ سه تا از مهمترین ترکیبات برای نیاز بدن  آب، روغن ونمک هستند اگر این سه تا غیر طبیعی باشند، تعادل بدن ما به مرور زمان بهم می ریزد  وسیستم ایمنی به شدت ضعیف می شود وبا خوردن یک میکروب ساده سریع بیمار می شویم.

نمک طبیعی در طب سنتی می تواند بدن را پاکسازی کند واملاح مورد نیاز بدن را تامین کند، تا سیستم ایمنی بدن قوی بماند؛ خون در ریشه بدن یعنی در روده کوچک تولید میشود واگر نمک جزء غذا نباشد  بدن تولید خون سالم نمی کند در نتیجه بدن  نمیتواند تولید سلول بنیادی سالم بکند؛ کمترماده ای چون نمک آمیختگی به کمال با آب دارد، اگر اب مایه ی حیات بر زمین است نمک کمی از ان ندارد.

نمک در طب سنتی کمک خوبی در ساخت بی کربنات سدیم یا جوش شیرین در معده است؛ کار معده تولید جوش شیرین وقلیایی کردن غذاست پس برای معده سالم باید نمک طبیعی در غذا ها گنجانده شود،  نمک سفره نمک سالمی نیست" چونکه 500 درجه حرارت می بیند" واین حرارت بالا باعث میشود:فعل وانفعالات شیمیایی در ان رخ دهد ومصرف این نمک های صنعتی باعث دچار شدن به فشار بالا ست در صورتی که نمک طبیعی در طب سنتی فشارخون را تنظیم می کند، اما در نمک مصنوعی- هیدرواکسیدسدیم - اضافه می کنند که باعث آلزایمر می شود!

کاملترین نمک طبیعی، سنگ نمک های معدنی شفاف کریستالی  هستند که به نام دل نمک هم خوانده می شود.

دل نمک یا نمک طبیعی در طب سنتی مقایسه با نمک های صنعتی برتری بیشتری دارند: چون تعادل و دوز عناصرسنگ نمک طبیعی  تنظیم شده توسط شعور الهی طبیعت است وخداوند حکیم ان را تنظیم نموده است؛ ولی درصد دوز عناصر نمک صنعتی را در صنعت شیمی، دست بشر تنظیم کرده است؛ برای همین است که وقتی نمک طبیعی می خوریم احساس بهتری داریم.

در طب سنتی نمک موجود در بدن، عامل اصلی تعادل فیزیولوژیک اندامی آدمی است‌؛ هرنوع کمبود نمک در بدن برای سلامت ما زیانبخش است این کمبود موجب اختلالات کوچک وبزرگ از ضعف تا کوفتگی که در کوتاه مدت اثرات وخیمی دارد! بیماری های منتهی به قی واسهال تا حد خطرناکی نمک بدن را کاهش می دهند، برای جبران این قبیل کمبود ها باید به سرعت به صورتهای مختلف به نمک متوسل شد.

ظاهرا زیاد بودن نمک در بدن یک انسان، منشا هیچ بیماری مهمی نیست وبدن به طور طبیعی قادر به دفع نمک از طریق تعریق وادرار وتنظیم عیار ان است؛ جز در مورد کسانی که بیماری های عروق قلب وفشار غیر عادی خون دچارند واز مصرف دل نمک ناگزیرند؛ انها بایستی جایگزین مصرف نمک؛ ازنوع دیگر نمک های درمانی، که به(نمک آبی) معروف است بپردازند که در ادامه به معرفی انها می پردازیم.

در تمام کتب آسمانی نمک، به سبب خواص پاک کننده آن در رابطه با خوردنی ها وناگزیر ضرورت آن برای زیست نیروی جسمانی ستوده شده است؛ مصرف نمک در طب سنتی برای هر نفر معمولا بین نیم گرم (حداقل) و10 گرم به حسب آب هوا ونوع تمدن متفاوت است؛ ظاهرا انسان در گذشته، نمک بیشتری مصرف می کرده ؛ در قرن 15 و18 هر فرد اروپایی روزانه 20 گرم نمک مصرف می کرده است.


بیشتر بخوانید:بررسی روح طبی از نقطه نظر طب کهن

 

 سنگ نمک های غیر خوراکی

 

سنگ نمک سیاه: سنگ نمک های غیر خوراکی، مثل سنگ نمک سیاه که درسواحل نزدیک به کوه آتشفشان یافت می شود؛ مناسب خوردن نیست وبعلت وجود سولفور مصرف خوراکی ان میتواند موجب بروز مشکلات گوارشی شود. افزودن نمک سیاه در اب وان حمام، میتواند درمان موثری برای ورم پا، ترک خوردگی، قارچ وزگیل است؛ ازسنگ نمک سیاه در طب سنتی ساخت صابون های درمانی استفاده می کنند: چون پاکساز ولایه بردار خوبی برای پوست است.

سنگ نمک قرمز: سنگ نمک قرمز در معادن نمک گرمسار واقع در استان سمنان موجود است و در کشور پاکستان نیز وجود دارد، این سنگ نمک کمیاب در ساخت ظروف تزیینی نیز بکار میرود؛ مصرف درمانی این نمک درطب سنتی برای ساخت آجر وتهیه اتاق نمک بکار میرود نمک باعث پاکسازی هوا وتصفیه ان است.

سنگ نمک نارنجی و نمک زرد: سنگ نمک نارنجی درطب سنتی برای ساخت صابون ها، برای پاکسازی پوست مناسب است؛ همچنین لامپ های ساخته شده از سنگ نمک زرد عطر خاصی را منتشر می کند که میتواند به ارامش بدن و ذهن کمک کند، همچنین می توان از ویژگی بعنوان درمان ومدریت استرس استفاده شود. عنصر گوگردی موجود در سنگ نمک باعث زرد شدن ان میشود.

نمک سفید مات:سنگ نمک هایی که سفید مات هستند در طب سنتی مناسب خوراکی نیستند ودارای ناخالصی های حاوی آهک اند که خوردن انها به سیستم گوارش صدمه میزند از انها در تهیه گوی ماساژ استفاده میشود.

 

سنگ نمک های خوراکی

نمک در طب سنتی تنها سه نوع  برای مصارف خوراکی شمرده شده است، البته نمک دریا هم بعنوان خوراکی استفاده میشود ونمک صنعتی ( همان به اصطلاح نمک سفره) اما همانگونه که گفتیم مصرف نمک های صنعتی مضر می باشند؛ مقایسه نمک دریا و نمک سنگ معدن، بایستی گفت که منابع طب سنتی کشورمان که برگرفته از نظرات برترین حکیمان طب ایرانی اسلامی است؛" نمک دریا بعنوان بدترین نوع نمک جهت مصارف خوراکی می دانند "نقطه مقابل نمک دریا در طب سنتی سنگ نمک (دل نمک) یا نمک چشمه(نمک موجود در اب برخی چشمه ها) است که در مورد مفید بودن ان، اتفاق نظر وجود دارد وبهترین نمک خوراکی محسوب شده اند :گفته های مرحوم محمد حسین عقیلی خراسانی که در زمره دانشمندان معروف وپزشکان مجرب وبرتر طب سنتی کشورمان قرار دارد؛ در کتاب مخزن الدویه موید این مطلب است.

1 - دل  نمک یا سنگ نمک کریستالی

نمک مثل سوخت در بدن است  و برخلاف باور عامه مردم که گفته میشود‌: نمک برای سلامتی ضرر دارد دل نمک در طب سنتی جایگاه ویژه ای برای سلامتی بدن دارد! مشخصات ظاهری  دل نمک همچون شکل بالا شبیه شیشه است واگر مات یا سفید رنگ باشد نشان دهنده این است که سنگ نمک ناخالصی دارد.

دل نمک کریستالی  سنگ نمک ای است که خالص است و عاری از مواد ناخالصی می باشد واگر مات باشد نشان دهنده وجود ناخالصی مثل آهک است که مناسب خوردن نیست؛  پس سنگ نمک سفید شیری مناسب خوراکی نیست و از آن در تهیه گوی ماساژ  یا اباژر واجر های تزیینی  بکار میرود .

برای شناسایی سنگ نمک مرغوب در طب سنتی باید بدانیم که دل نمک های کریستالی به قدری شفاف اند که دست از پشت ان پیداست، اما وقتی پودر می شوند سفید رنگ اند و به سه شکل سنگ نمک، دانه گرانول وپودری  قابل مصرف هستند.

 دل نمک حاوی ید طبیعی است که مصرف آن برای کسانی که کم کاری تیروئید دچار اند، مناسب نیست؛ اما در عوض برای کسانی که پرکاری تیروئید وکمبود ید دارند، مصرف دل نمک مفید ودرمان کننده بیماری پر کاری تیروئید می باشد.

دل نمک در طب سنتی  بلغم زداست و در درمان چاقی مفید است، زیرا دل نمک دارای طبع بسیار گرم وخشک می باشد ودرجه شوری ان به دلیل ارگانیک بودن، بسیار بیشتر از نمک های دیگرهمچون نمک های صنعتی است؛ ومصرف کننده از نمک کمتری در غذا استفاده می کند این دوعامل در دل نمک باعث لاغری بدن ورفع بلغم می گردد وباعث تقویت معده است.

دل نمک در طب سنتی درمان فشار خون پایین است وباعث بهبود ودرمان بی اشتهایی وکم اشتهایی است؛ سنگ نمک در هضم غذا بسیار مفید می باشد، از دیگر خواص سنگ نمک های کریستالی درمان گلودرد است وغرغره کردن با اب سنگ نمک یک درمان خانگی معمول برای گلو درد است وکاهنده بیماری های تنفسی ومسکن برونشیت شناخته شده است.

دل نمک باعث بهبود عملکرد روده خواهد شد وباعث کاهش اسیدیته در شیره گوارشی می باشد وسنگ نمک درهضم غذا بسیار مفید میباشد، همانگونه که میدانیم پیامبر اسلام قبل وبعد از غذا را کمی نمک میل می نمودند. برای تهیه این نوع سنگ نمک معدنی حتما باید از سایت های سنگ نمک معتبرچون بانک نمک اقدام به خرید کنید.

2-سنگ نمک صورتی

گفتیم نمک درغذای روزانه مهم است وهرسنگ نمکی خوراکی نیست، سنگ نمک ای که بعنوان نمک صورتی معروف است سنگ نمکی است که وقتی در حالت سنگ است، تقریبا قهوه ای روشن است ودانه های ان درحالت خرده ریزه یا دانه گرانول حالت روشن تر مایل به صورتی دیده میشوند؛ علت این رنگ بخاطر وجود عناصرآهن است. نمک صورتی در طب سنتی برای درمان کم خونی، به دلیل داشتن آهن؛ مناسب است. نمک صورتی خوراکی است و دران عناصر آهن، کلیسم، منیزیوم، سدیم وجود دارد؛ نمک صورتی برای کسانی که کم کاری تیروئد دارند، مناسب است چون نمک صورتی حاوی ید نمی باشد، ولی دل نمک حاوی ید است ومناسب برای کسانی که پرکاری تیروئد دارند.

نمک صورتی در درمان آرتروز و پوکی استخوان مناسب است، بعلت اینکه حاوی کلسیم است؛ باعث تقویت استخوان هاست و باعث کاهش فشار خون به علت دارا بودن عنصر سدیم در نمک صورتی قابلیت کاهش فشار خون را دارد که بسیاری از افراد را از کوره به در می کند، هرچند تمام عمر به شما گفته ایم که مصرف زیاد نمک موجب صعود فشارخونمان میشود، اما کمی تجدید نظر کنید وبلاخره خواهید فهمید که استثنا هایی هم وجود دارد.

واز دیگرخواص درمانی (نمک صورتی) در طب سنتی "باعث تنظیم  ph  " کاهش رفلاکس اسیدی دربدن است؛ حالت غیر متعادلph   مشکل بسیاری از افراد است که میتواند منجر به تمامی مشکلات سلامتی ناشی از نقص ایمنی از دست دادن تراکم استخوان ایجاد سنگ کلیه واضافه وزن شود.

شما میتوانیدph  بدنتان را با استفاده از این ازمایش متوجه شوید، ادارار باید ph  در حدود  ۵/۶ داشته باشد که این مقدار در صبح کم و در بعدالظهر بالاتراست؛ بزاق دهان باید ph۵/۶  تا۵/٧  در طی روزداشته باشد.

بیشتر افراد مبتلا به عدم تعادلph  می توانند با مصرف نمک صورتی این مشکل به خوبی برطرف نمایند.

از سنگ نمک در طب سنتی (صورتی) بعنوان سم زدایی وپاکسازی محیط در ساخت اباژر و در تهیه اجر های تزیینی در سازه های ساختمانی بکار میرود وباعث پاکسازی هواست؛ شما ممکن است یک کریستال چاکدار بزرگ صورتی که بر روی میز می بینید را که قبلا ندیده باشید! این چراغ روشن ودکوری در واقع از این نمک ساخته شده است که به مانند یک تصفیه کننده طبیعی هوا عمل می کند که طی این عمل رطوبت محصور شده در محیط را به داخل خود می کشد گرمای حاصل از این لامپ به سرعت اب موجود در هوا را تبخیر می کند واز طرفی سمومی را که قبلا در این چرخه دررطوبت حمل می شدند، در یون های نمک محبوس می شوند.

همچنین در مصرف خوراکی این سنگ نمک طبیعی در طب سنتی، اب نمک در پاکسازی سینوس های شما کمک می کند میتوانید از استنشاق اب نمک کریستالی صورتی برای پاکسازی سیتم تنفسی استفاده کنید.

3-سنگ نمک آبی

مصرف نمک آبی فشار خون بالا را درمان می کند، علت آن به خاطر وجود پتاسیم در نمک های آبی است؛ تمام نمک هایی که به اسم هیمالیا فروخته می شود، همه آنها از معادن ایران هستند وبه هیچ وجهی نمک صورتی هیمالیا وارد ایران نمیشود: چونکه کشور ما خودش صادر کننده نمک های صورتی ونمک ابی است آن هم با کیفیت فوق العاده بالا، برای هیچ کسی به صرفه نیست که نمک صورتی یا نمک آبی هیمالیا ار ازگمرک وارد ایران کند! واین نام  جنبه تبلیغاتی دارد، نمک آبی" کمیاب "است نوع خوراکی ان کریستالی است که بیشتر جنبه مصرف درمانی دارد واگرسنگ نمک آبی مات باشد، خوراکی نیست وناخالصی دارد وچه بسا مصرف نمک سفره بهتر از مصرف سنگ نمکی است که نا خالصی دارد

 

      بیشتر بخوانید:مهمترین دلایل نا باروری از نظر طب سنتی




منابع

1_بحرودی،عباس (۱۳۸۴). مروری بر نقش تکتونیک نمک در تحول کمربندهای  کوهزایی. مجله رشد، آموزش زمین شناسی، شماره40. بازیابی شده در ۱۴۰۱/۰۲/۰۸ از http://ensani.ir/fa/article/17962/

2_ منصوری،حدیثه.لولیان،اجل.رسول زاده. الیاس. ندیمی، علیرضا  1397،  بررسی خصوصیات مکانیکی سنگ نمک با تکیه بر ریزساختار آن. شماره یک صفحه95تا115

SID.ir | جستجوی مقالات - سنگ نمک

3_ودیعی، کاظم 1377،مقاله نمک، نشریه تحقیقات جغرافیای، شماره 49، 50 صفحه 118 تا148 

4_خراسانی، عقیل مخزن الدویه دائرة المعارف خوردنی وداروهای پزشکی سنتی ایران (طب قدیم) صفحه841_

5_علی بن موسی(ع)، امام هشتم، صادقی. امیر، نصیرالدین1381، طب الرضا، طب وبهداشت از امام علی بن موسی الرضا علیه السلام، جلدیک تهران، انتشارات ایران، معراجی

6_دریایی،محمد رسول، بدون تاریخ، دانشنامه طب اهل ابیت علیه السلام، جلد یک، تهران، ایران انتشارات پیام، کتاب صفحه 119

 

تهیه کننده : زهرا زرین کار عضو تحریریه صدای حکیم دستیار استاد یوسفی