خواص گیاه چیا در طب سنتی
خواص گیاه چیا در طب سنتی
مقدمه
چیا
گیاهی است که به طور سنتی در مکزیک و جنوب غرب ایالات متحده مصرف می شود و به صورت
طبیعی در مکزیک، بولیوی،آرژانتین، اکوادور، نیکاراگوئه و استرالیا رشد کرده یا
کاشته می شود؛ باتوجه به اینکه درسال های اخیر کشت این گیاه آغاز شده و متخصصین
رژیم درمانی و لاغری مصرف این گیاه را جزء رژیم لاغری قرار می دهند و افراد جامعه
هیچ آگاهی نسبت به آن ندارند لازم دیدیم که اطلاعات مفیدی درباره خواص گیاه چیا در
طب سنتی و مضرات آن در اختیار مخاطب قرار گیرد تا بتواند به صورت آگاهانه و درست
از آن استفاده کند.
آشنایی با گیاه چیا در طب سنتی
چیا
در زبان مایاها به معنی قدرت بوده است؛ نام علمی آن salvia hisponica
و نام انگلیسی آن chia می باشد.گیاه چیا از تیره نعنائیان سرده مریم گلی است که حاوی
مواد معدنی مفیدی می باشد.
دانه چیا یک شبه غلات است اما فیبربسیارزیادی دارد که فیبرآن با فیبرموجوددرنشاسته وسایرکربوهیدراتها متفاوت است.
برای خواندن خواص نخود در طب سنتی کلیک کنید
خواص دانه چیا در طب سنتی:
مصرف دانه چیابرای لاغری معروف شده است در حالیکه چیا خواص بسیار زیادی دارد. در این مقاله به مهم ترین خواص چیا می پردازیم.
1-کنترل
قندخون وفشارخون: کاهش قندخون با بهبود دیابت نوع 2 است. این خاصیت به دلیل وجود
امگا 3، منگنز و منیزیم موجود در دانه های چیا می باشد، به طور کلی دانه چیا از
نوسان های ناگهانی قند خون پیشگیری می کند؛ از دیگر خواص دانه چیا که به صورت
تجربی مشاهده شده است کنترل فشار خون افرادی است که آن را به طور منظم و روزانه
مصرف می کنند.
2-
بهبود سلامت اعصاب: به دلیل وجود منیزیم و مس که در دانه های چیا است در کنار کمک
به سلامت سیستم عصبی می تواند تقویت سیستم ایمنی را به همراه داشته باشد.
3-
فواید دانه چیا برای قلب: از دیگر خواص گیاه چیا کمک به سلامت قلب است که به دلیل
وجود امگا 3 است که بیشتر به صورت لینولنیک اسید می باشد؛ این دانه های مغذی برای
جلوگیری از سکته قلبی، بیماری سرخرگ کرونری و سندروم سوخت وسازی موثر هستند.
4-
سلامت استخوان ها: از دیگر خواص دانه چیا تقویت استخوان ها و دندان ها است که به
دلیل وجود مواد معدنی همچون کلسیم، منیزیم، فسفر، منگنز، روی و مس است.
5-
پیشگیری از سرطان: از دیگر خواص دانه چیا جلوگیری از سرطان و تومور زایی در بدن
است که به دلیل وجود اسید های چرب، امگا 3 و آنتی اکسیدان موجود در آن می باشد؛ آنتی اکسیدان ها با رادیکال های
آزاد مقابله کرده واسید لینولنیک و اسید های چرب امگا 3 موجود در این دانه ها خطر
ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهند.
6- رفع بی خوابی: یکی دیگر از خواص گیاه چیا رفع بی خوابی است که به دلیل تاثیر این دانه های مغذی در تولید وترشح هورمون هایی سروتونین و ملاتونین است، این هورمون ها که به نام هورمون های شادی بخش معروفند به درمان و رفع بی خوابی کمک می کنند.
7- افزایش انرژی و
ازبین رفتن افسردگی: در گیاه چیا مواد مغذی بسیاری همچون ویتامینB3، نیاسین،
تیامین، روی، آهن، منیزیم و اسیدهای چرب امگا3وجود دارد که این مواد مغذی در افزایش
انرژی وبرطرف کردن بدخلقی وخستگی و ایجاد نشاط در افراد موثر است که این مورد هم
یکی از مهم ترین خواص گیاه چیا به شما می آید مصرف دانه چیا چند ساعت قبل از
تمرینات شدید ورزشی به تامین سوخت مورد نیاز بدن کمک کرده و بعد از تمرینات ورزشی
با افزایش سطح پروتئین باعث بهبود وترمیم بافت های بدن می شود.
8- بیماری های قلبی وعروقی:دانه چیا از گیاهان مفید برای سلامت قلب است؛ مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری دانه چیا نیاز روزانه بدن به آلفا لینولنیک اسید را برطرف می کند و برای بهبود عملکرد شراین ها، کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب خون مفید می باشد.
9-
سلامت پوست ومو: علاوه بر آنتی اکسیدان موجود در گیاه چیا پروتئین هایی درآن وجود
دارد که کلاژن سازی در پوست را تقویت می نماید. این کلاژن ها در سلامت پوست و جوان
سازی آن و برای افزایش رشد مو و ناخن و کاهش التهاب موثر هستند.
10- خواص دانه چیا در بارداری: در بارداری از چند جهت گیاه چیا مفید می باشد. الف: پروتئین و کلسیم موجود در دانه های چیا برای رشد بافت و استخوان ها ی جنین مفید است.
ب: آهن موجود در دانه های چیا از کم خونی دوران بارداری می تواند جلوگیری کند.
ج: اسید های چرب امگا3 موجود در دانه های چیا برای رشد مغز جنین موثر است.
د: مصرف دانه های چیا با کاهش قند خون از دیابت بارداری و خطر افزایش وزن نوزاد هنگام تولد جلوگیری میکند.
ه: دانه چیا برای
درمان یبوست زنان باردار و تامین انرژی آنها مفید است.
11-
دهان و دندان: روی، فسفر، کلسیم و ویتامین
Aموجود در چیا برای
حفظ سلامت دندان ها ضروری است و به دلیل خاصیت ضد باکتریایی آن با باکتری های دهان و دندان مقابله کرده و بوی
بد دهان را ازبین می برد و روی موجود در آن مانع تشکیل پلاک روی دندان ها می شود.
12-
دیورتیکولوزیس: دراین بیماری با ایجاد کیسه های غیر عادی در دیواره رود بزرگ همراه
است که علائم التهابی ندارد و علت دقیق آن مشخص نیست اما به نظر می رسد کمبود فیبر
با ابتلا و تشدید بیماری ارتباط دارد. دانه چیا سرشار از فیبر و اسید های چرب
امگا3 است که این خواص چیا با بهبود عملکرد روده
بزرگ و افزایش حرکات آن به درمان این بیماری کمک می کند.
13-
آرتریت: فیبر، پروتئین و اسید های چرب امگا3 از قبیل اسید آلفالینولنیک، دانه چیا
را به یکی از بهترین مواد غذایی ضد التهاب تبدیل کرده که به درمان بیماری های
التهابی نظیر آرتریت کمک می کند. مطالعات نشان می دهد مصرف روزانه 4 گرم اسید آلفا
لینولنیک از ابتلا به آرتریت جلوگیری می کند.
14-
سلامت چشم: اسید های چرب امگا3 موجود در دانه چیا از سلامت چشم محافظت کرده و مانع
بروز سندرم چشم خشک و التهاب چشمی می شود که از خواص مهم چیا می باشد.
15-
مبارزه با سرطان دهانه رحم و پستان: اثر دانه چیا تاحد مرگ سلول های سرطانی است
بدون اینکه تاثیر منفی در سلول ها سالم بگذارد.
ALA
رشد سلول های سرطانی را در موارد سرطان دهانه رحم و سینه به حداقل می رساند.
مطالعات نشان می دهد که ALA
دانه چیا منبع غنی از یک اسید امگا3 است.
16- مهم ترین و کاربردی ترین خواص گیاه چیا
کمک به کاهش وزن و لاغری است که این به خاطر جذب آب زیاد توسط دانه های چیا می
باشد که حجم بالایی از معده را پر می کند و گفته شده که تا 12 برابر وزن خود آب
جذب می کند، به همین دلیل میل افراد به غذا کمتر می شود.
همچنین فیبر بالای آن باعث بهبود عملکرد روده
و دستگاه گوارش می شود و در کاهش وزن موثر می افتد.
علت دیگر کاهش اشتها موقع خوردن چیا این است
که دانه چیا از پروتئین تشکیل شده که به نوبه خود در کاهش اشتها و کاهش وزن تاثیر
عالی دارد.
عوارض گیاه چیا
1- اسهال: استفاده بیش از حد از گیاه چیا می تواند
سبب اسهال در افراد شود.
2-
بدخیمی پروستات: افراط در مصرف چیا باعث خطر
ابتلا به بدخیمی پروستات می شود.
3-
چاقی: مصرف بیش از حد دانه های چیا می تواند
باعث چاقی در افراد شود که به دلیل چربی موجود در این دانه های مغذی است.
4-
تداخل دارویی: اگر دانه های چیا همراه داروهای
ضد فشار خون و ضد انعقاد خون همچون وارفارین مصرف شود می تواند باعث تداخل گردد.
5-
افت فشار خون : مصرف زیاد دانه چیا باعث افت
شدید فشار خون می شود، افراد با فشار خون پایین برای مصرف دانه چیا باید با پزشک
خود مشورت کنند.
6-
کاهش غلظت خون: افرادی که دچار اختلال رقیق بودن
خون هستند یا اختلال خون ریزی دارند باید از خوردن چیا خودداری کنند.
7-
اعتیاد: مصرف زیاد و مداوم دانه چیا می تواند
باعث اعتیاد شخص شود برای همین باید مدتی استفاده و مدتی فاصله بعد دوباره استفاده
شود.
8-
نفخ: مصرف زیاد چیا باعث نفخ در افراد می شود
بنابراین بهتر است در روز 1 تا 5/1 قاشق مصرف شود.
نکته: دانه چیا اصلا به صورت خشک مصرف نگردد
مخصوصا در کودکان چون سریع آب جذب می کند و ممکن است مری را مسدود کند.
روش
مصرف دانه چیا در طب سنتی:
20 گرم از گیاه چیا را خیس کرده و پیش از
ناهار و 20 گرم پیش از شام مصرف شود.
همچنین می توانید وقتی افزایش حجم پیدا کرد
در سس سالاد، نوشیدنی ها، اسموتی ها، ماست، سوپ، کیک و انواع دسر استفاده کرد.
باتوجه به اینکه تبع گیاه چیا سرد و تر است
افراد با مزاج سرد و تر، سوء مزاج سرد وتر و افراد با غلبه بلغم در مصرف این گیاه
باید احتیاط کنند.
نتیجه
گیری:
اطلاع از خواص و ضرر های احتمالی هریک از
مفردات باعث می شود که اشخاص بتوانند به صورت هدفمند و صحیح از آن ها استفاده کنند
و دچار آسیب نشوند پس نباید به شنیده ها اکتفا کرد و بهترین کار مطالعه و تحقیق
قبل از استفاده از مفردات می باشد یا باید با متخصص در آن زمینه مشورت شود.
منابع:
نشریه علمی ترویجی فناوری گیاهان دارویی ایران بهار و تابستان 98
اعظم سیدی مطلق، بهاره پارسا، رستم یزدانی بیوکی
سایتseemorgh.com /helth
Khorasannewes.com
Stylecraze-naturalfood servies
مجله سلامتی دکتر کرمانی kermany.com
ویکی پدیا
ویکی پاوه
تهیه شده توسط:
فتانه مستغنی اصفهانی عضو تحریریه صدای حکیم و دستیار استاد یوسفی
